Naar wat ben je op zoek?

Videogames in de klas

Heel wat leerlingen houden ervan om videogames te spelen, thuis of bij vrienden. Een leuk tijdverdrijf, maar dat niet alleen: videogames kunnen hen ook heel wat bijleren én intrinsiek motiveren. Een goede reden om games in te zetten als leermiddel in de klas. In dit dossier maken we je wegwijs in de wereld van videogames en ontdek je hoe je de favoriete hobby van je leerlingen kan integreren in je klaspraktijk.

Vragen over games in de klas? Contacteer onze expert Yana Baetens.

Meer weten over games in het algemeen? Lees dan zeker ook ons dossier over gaming.

Op deze pagina:

De rol van videogames in het onderwijs

Videogames zijn een leermiddel als een ander, net als tijdschriften, boeken en films. Toch zijn ze lang niet zo vanzelfsprekend in het onderwijs. Je kan je zelfs afvragen of ze wel een plek moeten krijgen in de klas. Anderzijds is het in onze digitale samenleving waardevol dat kinderen en jongeren kennis hebben over games. Het is dus zeker nuttig om de videogamegeletterdheid van je leerlingen te stimuleren.

  • Horen videogames wel thuis in het onderwijs?

Eerst leren, dan pas spelen? Of vallen die twee toch te combineren? Ontdek hoe en waarom videogames een waardevolle aanvulling op je leerstof kunnen zijn.

Over games in het onderwijs

Lees ook: De wetenschap achter ‘spelenderwijs leren’

  • Wat is videogamegeletterdheid?

Wat als gamen een vak op school was? Wel, er valt iets voor te zeggen: kom meer te weten over de betekenis en het nut van videogamegeletterdheid.

Dit is videogamegeletterdheid

Lees ook: De leeruitkomsten van videogames

Wil je lesgeven met videogames, dan moet je verschillende domeinen met elkaar verzoenen: je eigen ervaring met videogames, de kennis van leerlingen over videogames en genres, het curriculum en de pedagogische gewoontes en praktijken van de school.
Photo by Jason Leung on Unsplash
Jeroen Bourgonjon
Onderzoeker UGent

3 veelgestelde vragen over videogames in de klas

Net zoals je games op meerdere manieren kan spelen (via een pc, console, smartphone of tablet), zijn er ook verschillende soorten games. Sommige games, ook wel serious games genoemd, vertrekken vanuit duidelijke leerdoelen. Maar ook Commercial Off-the-Shelf games, die vooral commercieel succes beogen, kan je als leerkracht op een educatieve manier inzetten.

Gamification houdt in dat je elementen uit games inzet in andere contexten om mensen te motiveren. Denk aan badges, punten, levels, competitie, … Dat kan gaan van Holle Bolle Gijs die je in de Efteling verleidt met de ‘Papier hier!’-lokroep tot getrouwheidsprogramma’s in de supermarkt, waarbij je stempels kan omruilen voor een waardebon of cadeau. Het zijn stuk voor stuk technieken uit games, die hun effect niet missen. Hoog tijd dus om die spelletjes ernstig te nemen.

Veel leerkrachten passen game-based learning al automatisch toe in de klas. Daarbij reik je leerlingen de leerstof aan in de vorm van een spel. Dat kan zowel digitaal als analoog. Minecraft Education is daar een goede toepassing van: via dit platform kan je de betrokkenheid van je leerlingen stimuleren voor vakken als programmeren, geschiedenis en zelfs wiskunde. Ook in opleidingen voor volwassenen komt game-based learning regelmatig voor. Toekomstige piloten leren bijvoorbeeld vliegen met een vluchtsimulator.

Starten met videogames in de klas

Wil je videogames zelf een kans geven in de klas? Ontdek welke set-up je nodig hebt en hoe je stap voor stap aan de slag gaat.

Welk materiaal heb je nodig?

Voor elke leerling een spelconsole? Een wifinetwerk van de bovenste plank? De duurste en hipste game van het moment? Geen slecht idee, maar daarom is het niet per se nodig. 

Zo lukt het ook

Hoe zet je een bestaande videogame in?

Videogames kunnen een grote meerwaarde zijn in je les, zolang je ze maar doelgericht inzet. Hoe je daar werk van maakt? Laat je leiden door dit stappenplan.

Ontdek het stappenplan

Videogames in de klas: aandachtspunten

Hoewel videogames leerlingen kunnen inspireren en motiveren, brengen ze ook enkele aandachtspunten met zich mee. Hoe ga je als leerkracht om met in-game aankopen en reclame? Wat met drugs en geweld? En hoe reageer je als bezorgde ouders bij je aankloppen met vragen over games in de thuiscontext?

  • In-game aankopen en reclame

Bij veel videogames is het mogelijk om extra items of upgrades aan te kopen in het spel. Ook minderjarigen kunnen in-game aankopen doen als er een betaalmethode gekoppeld is aan het account waarop ze spelen. Daarnaast is ook reclame, zeker in gratis games, geen uitzondering. Moet je daar als leerkracht aandacht aan besteden of net niet? Ontdek de beste aanpak.

  • Drugs en geweld

Via PEGI kan je makkelijk checken of er geweld en drugs voorkomen in een videogame. Zoek daarvoor naar het symbool van een spuit (drugs) of een vuist (geweld). Probeer deze zaken niet te negeren, maar je leerlingen er net bewust van te maken. Vraag bijvoorbeeld of geweld in games hen aantrekt en waarom. Misschien vinden ze het wel fijn om te zien hoe sympathieke personages winnen van minder aangename personages? Of genieten ze van de spanning en actie? Dat betekent niet per se dat ze geweld goedkeuren in het dagelijkse leven. Praat met hen over de grens tussen fantasie en werkelijkheid. 

  • Zorgen van ouders

Veel ouders maken zich zorgen dat hun kind agressief wordt van games of er verslaafd aan geraakt. Probeer hen in de eerste plaats gerust te stellen dat problematisch gamegedrag eerder uitzonderlijk is. Het is ook nuttig om hen te wijzen op de voordelen van games en hen aan te raden om samen enkele basisregels vast te leggen. Voor tips op maat van ouders kan je ze doorverwijzen naar de gaming-pagina van MediaNest.

Onderzoek over videogames

Meer onderzoek
88%

van de kinderen tussen 6 en 12 jaar

gamet meer dan 1 uur per dag. 37% van de jongeren tussen 12 en 18 jaar speelt dagelijks langer dan 3 uur. Lees meer.

7 op 10

kinderen en 59% van de jongeren

duidt gamen aan als hun favoriete media-activiteit. Lees meer.

Minecraft

is de populairste game bij kinderen en jongeren tussen 4 en 17 jaar

gevolgd door Fortnite, Roblox, FIFA, Mario, Pokémon, GTA V, Call of Duty, Clash of Clans en Zelda.

Interessante onderzoeken

Kom meer te weten over het gamegedrag van kinderen tussen 6 en 18 jaar. 

Ontdek alles over de omvang en impact van gamen in Vlaanderen en België.

Onderzoek naar het mediagebruik en de mediawijsheid van 0- tot 18-jarigen en hun ouders. Ook gamen komt aan bod.

Handige tools

Meer tools
  • Vlucht naar Avatar Educatief pakket

    Vlucht naar Avatar

    Vlucht naar Avatar is een educatief pakket van VAD (Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs) en wil de kennis, het inzicht en de vaardigheden van leerlingen van de derde graad lager onderwijs versterken, zodat ze op een verantwoordelijke manier leren omgaan met gamen.

  • Game(L)over Website

    Game(L)over

    Game(L)over is een online vroeginterventietool voor jongeren die riskant tot beginnend problematisch gamegedrag vertonen en voor hun ouders. Jongeren staan stil bij de plaats die gamen inneemt in hun leven, hun ouders krijgen tips om met hun kind het gesprek aan te gaan over gamen.

Filmpjes over videogames in de klas

Meer video's
Spelenderwijs leren met media
Game.Learn.Grow

Meer weten?

  • MediaNest

Veilig en verantwoord gamen: wat moet je daar als ouder over weten? MediaNest zet veelgestelde vragen, tips en getuigenissen op een rijtje. Ook nuttig voor leerkrachten.

  • PEGI

PEGI beoordeelt videogames op basis van inhoudelijke elementen en via leeftijdsclassificaties. Zo maak je als ouder of leerkracht geïnformeerde beslissingen.

  • J.E.F

Games ontdekken in de klas? Dompel leerlingen onder in het gamelab van J.E.F.: een reeks interactieve en hybride games, die de blik van kinderen en jongeren verruimen.

  • European Schoolnet

Bekijk de gids die leerkrachten helpt om videogames succesvol in te zetten in de klas. Inclusief uitgewerkte lesplannen.

Lees ook

Meer dossiers