Wat betekent videogamegeletterdheid?
Videogamegeletterdheid is een onderdeel van mediawijsheid. Mediawijsheid omvat twee competentieclusters: media begrijpen en media gebruiken. Als je mediawijs bent, kan je dan ook bewust en kritisch omgaan met verschillende media. Dat gaat van boeken, filmpjes en sociale media tot … jawel, games.
Voor een ongeoefende toeschouwer is een videogame misschien niet meer dan een verhaal dat zich afspeelt op het scherm. Toch kunnen we videogames niet zomaar in hetzelfde rijtje plaatsen als boeken, films, series en dergelijke. Videogames zijn immers in de eerste plaats een spel, wat betekent dat we ze niet louter kunnen beoordelen op basis van narratieve criteria. Eigen aan spelen is dat ze gebaseerd zijn op onderliggende regelsystemen. Dat heeft een aantal belangrijke gevolgen:
- Bestaande methodes om traditionele media zoals boeken en films te analyseren blijken ontoereikend voor videogames.
- Videogames introduceren ons in een vorm van geletterdheid die nauwelijks aan bod komt in andere media. Die geletterdheid is gebaseerd op omgaan met spelregels en systeemdenken, en sluit bijgevolg heel goed aan bij de noden van onze digitale cultuur. Net daarom is er binnen geletterdheidsprogramma’s specifiek aandacht nodig voor videogames.
3 onderdelen van videogamegeletterdheid
Volgens Jeroen Bourgonjon, onderzoeker digitale innovatie aan Ugent, bestaat videogamegeletterdheid uit 3 onderdelen:
Spelen
Weten hoe je een videogame moet spelen, is het meest voor de hand liggende aspect van videogamegeletterdheid. Dat vertaalt zich op verschillende vlakken. Zo moeten spelers het spel niet alleen kunnen opstarten en bedienen. Ze moeten ook de spelregels onder de knie krijgen en zich een weg kunnen banen door de verschillende levels en/of het verhaal.
Begrijpen
Wie een videogame begrijpt, kan het uitleggen, bespreken en kaderen. Dat houdt ook in dat je de game kritisch kan benaderen en interpreteren in verhouding tot de bredere cultuur, andere videogames en het platform waarop de games gespeeld worden.
Ontwerpen
Een videogame kunnen ontwerpen is niet alleen handig als je later game designer wil worden. Het zou ook bijdragen aan de algemene ontwikkeling. Waar programmeren ons iets leert over onderliggende regelsystemen en computeralgoritmes, leren games ons hoe mensen op een speelse en creatieve manier met die regels omgaan. Door videogames te ontwerpen, leren we dus hoe mensen zich gedragen binnen de grenzen van digitale regelsystemen.
Geen doel, maar een middel
Net als mediawijsheid is videogamegeletterdheid geen doel, maar een middel. Het is een verzameling van vaardigheden die ons helpen om optimaal deel te nemen aan de digitale samenleving. Dankzij die vaardigheden zijn we digitaal ‘mee’ en vallen we niet uit de boot. Ook kunnen we op die manier nieuwe passies ontdekken (zoals gamen!) die ons leven misschien wel verrijken.