Spelenderwijs leren: waarom werkt dat zo goed?

Dit artikel is deel van Games in de klas

Een gebrek aan motivatie is één van de grootste drempels om te leren. En laat dat nu net iets zijn waar videogames heel goed op kunnen inspelen. Omdat videogames spannend zijn en werken met beloningen, gaan kinderen en jongeren er graag mee aan de slag. Daardoor steken ze er ook sneller iets van op. Spelenderwijs leren, dat werkt dus écht!

Motiveren doet leren

Onderzoekers zijn het erover eens dat het gebruik van videogames in de klas bijdraagt aan de ontwikkeling van vakoverschrijdende vaardigheden. Denk aan cognitieve en motorische vaardigheden, creativiteit, samenwerken, sociale vaardigheden … Leerlingen plukken daar nu én later allemaal de vruchten van.

Maar hoe komt het dan dat kinderen en jongeren zo makkelijk bijleren door videogames? Daarvoor moeten we kijken naar hun intrinsieke en extrinsieke motivatie. Videogames spreken beide aan: leerlingen vinden games leuk, nuttig of interessant (intrinsieke motivatie) en ze krijgen ook nog eens punten of beloningen in het spel (extrinsieke motivatie). Bovendien stimuleren videogames een positieve houding tegenover de school.

De 8 drijfveren van videogames

Videogames hebben een aantal kenmerken die bijdragen aan onze intrinsieke en extrinsieke motivatie. Volgens onderzoeker Yu-kai Chou, een pionier in de gamification-industrie, zijn er 8 drijfveren die gamers een boeiende en leerrijke spelervaring opleveren:

  1. Epic Meaning & Calling. Je hebt als speler een hoger doel, zoals een beschaving redden of een slechterik vatten.
  2. Development & Accomplishment. Je wil als speler telkens beter worden, het volgende level bereiken en uitdagingen oplossen.
  3. Empowerment of Creativity & Feedback. Je moet als speler creatieve oplossingen bedenken waar je feedback op krijgt (bv. zorgen dat je virtuele boerderij goed gerund wordt).
  4. Ownership & Possession. Je doel is om iets te bezitten en te doen groeien. Denk aan pokémons verzamelen die op termijn kunnen evolueren.
  5. Social Influence & Relatedness. Je hebt het gevoel ergens bij te horen of je wil het even goed doen als een ander. Ook een gevoel van nostalgie en herkenning valt hieronder. Door je vrienden een topscore te zien behalen op een loop-app als Strava, doe je zelf misschien ook nog eens je loopschoenen aan. 
  6. Scarcity & Impatience. Je hebt de drang om iets te verzamelen dat schaars is of niet altijd te verkrijgen valt. Je kan je avatar bijvoorbeeld tijdelijk een leuke zomeroutfit aantrekken.
  7. Unpredictability & Curiosity. Je bent benieuwd wat er achter de volgende hoek of in het volgende level zal gebeuren. Net zoals je een spannend boek zou lezen of een onvoorspelbare film zou kijken. Dit principe ligt ook aan de basis van gokverslavingen.
  8. Loss & Avoidance. Je wil voorkomen dat er iets negatiefs zal gebeuren. Je wil geen kansen laten liggen en bent daarom gemotiveerd om actie te ondernemen. Wil je niet dat je Tamagotchi sterft, dan zal je die bijvoorbeeld snel nog een brokje eten moeten geven.

Horen videogames wel thuis in het onderwijs?

Voor velen is gamen in de eerste plaats een leuke hobby. En hobby’s horen niet meteen thuis in het onderwijs … of wel soms?

Gepubliceerd op 22 mei 2024