Werk toe naar verandering

Wanneer je oplossingen ontwerpt, wil je zeker zijn dat je daarmee de gewenste impact bereikt. Dit betekent dat je niet alleen onderzoekt wat je doet (je acties of interventies in de dienstverlening) en of die goed zijn (zijn ze wenselijk, haalbaar en levensvatbaar). Het is net zo belangrijk om te evalueren of je de juiste keuzes maakt om je doel te bereiken: ben je bezig met de juiste dingen om echte verandering te realiseren?

Het is belangrijk om je oplossing kritisch te blijven evalueren: wat gebeurt er na het experiment? En hoe zorg je ervoor dat je op de goede weg blijft? Om te voorkomen dat je oplossingen niet het gewenste resultaat opleveren, is een sterke en heldere strategie van groot belang. Die strategie helpt je bepalen welke acties zinvol zijn en welke niet.

Om je strategie uit te schrijven kan je gebruiken maken van de veranderingstheorie of Theory Of Change. Dit is een methode om je strategie in kaart te kunnen brengen.

Aan de slag!

In deze template werken we van rechts naar links. Omdat we in ons hoofd vaak al aan de grote uitkomst denken, vertrekken we van dat idee en kijken we in kleinere stappen hoe we daar kunnen geraken.

1. Bepaal je impactdoelen op korte en lange termijn

Omschrijf de impactdoelen van jouw project op lange termijn (impact) en op korte termijn (uitkomsten).

• Lange termijn doelen

  Dit is de impact van je project of dienstverlening.

  • De ultieme verandering die je nastreeft
  • Moeilijker om effectief te bereiken, vraagt tijd
  • Blijvende verandering op macroniveau (het systeem of de samenleving)
  • Gezamenlijke inspanning: je kan het niet alleen
  • Houdt een toekomstvisie in

• Korte termijn doelen

  Dit zijn de uitkomsten van je project of dienstverlening

  • Meer direct resultaten van je oplossing of dienstverlening , die bijdragen tot verandering op lange termijn
  • Meer concreet: ze moeten waarneembaar en meetbaar zijn
  • Eenvoudiger om te bereiken
  • Veranderingen bij individuen en organisaties (micro- en meso niveau)

2. Omschrijf de aannames over je oplossing

Na de fase van ontwerpen en experimenteren weet je welke oplossing je wilt implementeren. Onderzoek de aannames over je oplossing: wat zijn de verwachtingen en veronderstellingen die je hebt over hoe en waarom je oplossing zal leiden tot de gewenste verandering.

• Kijk terug naar de gewenste verandering die je omschreef bij Herkader de uitdaging
• Kijk terug naar je selectiecriteria. Daar vind je ook waardevolle informatie over eigenschappen die cruciaal zijn voor een succesvolle oplossing.

Gebruik deze info om voor elk onderdeel van je oplossing te omschrijven waarom ze volgens jou voor positieve verandering kan zorgen. Dat zijn de aannames over je oplossing.

Argumenten kan je vinden in:

• Wetenschappelijk onderzoek en argumenten van experten in het thema
• Observaties en inzichten uit je onderzoek en experimenten
• Eigen ervaring

3. Vul je verandertheorie verder aan.

• Input: Dit zijn de middelen die je nodig hebt om je oplossing te realiseren. Denk aan mensen, materialen, tijd, geld, onderzoek…
• Activiteiten: dit omschrijft wat je precies doet om je doelen te bereiken? Welke stappen neem je? Het zijn de
• Output: Dit zijn de directe resultaten van je activiteiten. Bijvoorbeeld, hoeveel trainingen zijn er gegeven? Hoeveel mensen hebben een nieuwe dienst gebruikt? Welke producten zijn ontwikkeld?
• Externe factoren: Dit zijn omstandigheden buiten je controle die de uitkomsten en impact kunnen beïnvloeden. Denk aan politieke veranderingen, economische omstandigheden, of andere onverwachte gebeurtenissen.

Het is belangrijk om je oplossing kritisch te blijven evalueren: wat gebeurt er na het experiment? En hoe zorg je ervoor dat je op de goede weg blijft? Om te voorkomen dat je oplossingen niet het gewenste resultaat opleveren, is een sterke en heldere strategie van groot belang. Die strategie helpt je bepalen welke acties zinvol zijn en welke niet.

Om je strategie uit te schrijven kan je gebruiken maken van de veranderingstheorie of Theory Of Change. Dit is een methode om je strategie in kaart te kunnen brengen.

Tips om je veranderingstrategie bij te houden

Gebruik de template om je strategie duidelijk in kaart te brengen. Je kunt dit zelf doen of anderen binnen en buiten je organisatie betrekken om de strategie verder uit te werken en te verduidelijken.

Wanneer je je strategie helder hebt, weet je precies waar je op moet letten om te beoordelen of je op de goede weg bent.

• Houd je output bij door concrete, telbare resultaten van je activiteiten te registreren, zoals aantallen en statistieken. Dit laat zien hoe efficiënt je bent en helpt je te communiceren wat je hebt bereikt. Bijvoorbeeld, noteer wie je bereikt, zoals leeftijd en woonplaats, om te begrijpen welke groepen het meest gebruik maken van je activiteiten.
• Meet de uitkomsten door de veranderingen te onderzoeken die je activiteiten veroorzaken bij individuen, organisaties en andere betrokkenen. Kijk naar veranderingen in gedrag, houding, acties en onderlinge relaties. Bekijk de thema’s Voorbereiden en Onderzoeken om te leren hoe je kan de uitkomsten kan onderzoeken.

Onthoud dat een veranderingstheorie niet vaststaat. Veronderstellingen over je doelgroep, activiteiten en verwachte impact kunnen veranderen. Ook externe factoren zoals politieke veranderingen of nieuwe wetgeving kunnen je aanpak beïnvloeden. Het is daarom belangrijk om je strategie regelmatig te herzien en te evalueren.

• Bekijk de publicatie ‘Impactgericht denken en handelen. Wat werkt voor jouw initiatief?’, een laagdrempelige gids over impact van de Koning Boudewijnstichting.
• Lees het boek ‘Leaving a legacy. Grow your social impact’ van Omar Mohout en Kaat Peeters. Een praktisch boek met concrete voorbeelden en adviezen om je impact te vergroten.