Wanneer ben je mediawijs?

De digitale samenleving schept veel mogelijkheden. Dankzij media kunnen we contact houden met vrienden aan de andere kant van de wereld, hoeven we ons huis niet meer uit om boodschappen te doen en wordt thuiswerken plots een pak eenvoudiger. Veel kansen dus, maar ook een aantal risico’s. Om optimaal deel te nemen aan die digitale samenleving, moeten we dan ook weten hoe we best omgaan met media. Met andere woorden: we moeten werken aan onze ‘mediawijsheid’. Maar wat betekent dat? En hoe moet dat dan?

Vragen over mediawijsheid of het Mediawijs Competentiemodel? Contacteer onze expert Hadewijch Vanwynsberghe.

Bekijk ook onze dossiers over de leerlijn en mediaopvoeding.

Op deze pagina:

Wat is mediawijsheid
Wat is de definitie
Waarom is mediawijsheid belangrijk
Hoe mediawijs ben jij
Het Mediawijs Competentiemodel
Onderzoek
Handige tools

Wat is mediawijsheid?

Als je mediawijs bent, kan je media gebruiken én begrijpen. Daar heb je bepaalde kennis (weten), vaardigheden (kunnen) en attitudes (willen, durven) voor nodig. Het gaat dus niet alleen over technische knoppenkennis: ook oplossingsgericht kijken naar digitale problemen, zelf media-inhoud creëren en kritisch en bewust omgaan met media zijn bijvoorbeeld van belang. Mediawijsheid kent dus véél facetten, die vandaag allemaal noodzakelijk zijn in onze maatschappij.

Wat is de definitie van mediawijsheid?

Wat is mediawijsheid? Ontdek de definitie van de Vlaamse Regering, hoe we dat concreet maken en welke misvattingen er bestaan over mediawijsheid.

Wat is mediawijsheid?

Waarom is mediawijsheid belangrijk?

Er zijn 2 redenen waarom het belangrijk is om aan mediawijsheid te werken, zowel in het onderwijs als in het dagelijks leven. Ontdek ze hier.

Ontdek waarom

3 veelgestelde vragen over mediawijsheid

Mediawijsheid is een basiscompetentie voor elke burger. En dat begint al op jonge leeftijd. Precies daarom is het belangrijk om aandacht te besteden aan mediawijsheid op school, zodat kinderen en jongeren de nodige handvaten krijgen aangereikt. Toch leer je mediawijsheid niet alleen op school, maar ook door bijvoorbeeld zelf media te gebruiken of door mediawijze mensen in je netwerk te hebben. Helaas is dat niet voor iedereen vanzelfsprekend, waardoor sommige bevolkingsgroepen hun mediawijze vaardigheden niet kunnen ontwikkelen en kwetsbaar zijn voor digitale uitsluiting.

Als we mediawijze burgers willen, moeten we weten waar we staan en waar er nog werk aan de winkel is. Daarom moeten we mediawijsheid én de impact van mediawijze projecten kunnen meten. Maar is dat wel mogelijk? Het korte antwoord is ‘ja’, al is er ook een ‘maar’. Lees hoe we mediawijsheid meten en wat daarbij de uitdagingen zijn.

Als je in een samenleving belandt waarvan je de taal niet machtig bent, kan het moeilijk zijn om je weg te vinden of een sollicitatiebrief te versturen. Als je ook niet mediawijs bent, wordt die uitdaging er alleen maar groter op. Mediawijsheid is dus een fundamenteel onderdeel van elke taalcursus. Ontdek hoe je als docent de mediawijsheid van anderstaligen kan testen, en zo de media die ze zelf al gebruiken kan integreren in je cursus.

Hoe mediawijs ben jij?

Hoe staat het met jouw mediawijze vaardigheden? Doe de test en ontdek welk van de 10 mediaprofielen het best bij jou past.

Doe de test

Het Mediawijs Competentiemodel

Het Mediawijs Competentiemodel is een vertaling van de definitie van mediawijsheid naar een praktisch instrument voor mediawijze projecten. Iedereen kan het Mediawijs Competentiemodel toepassen: je kan het onder meer gebruiken als leidraad voor een mediawijs beleid, om onderzoeksvragen op te stellen of om een mediawijze tool te ontwikkelen. Maar ook als je zelf mediawijzer wil worden, vormt het model een goed vertrekpunt.

Wat is het Mediawijs Competentiemodel?

Het Mediawijs Competentiemodel vat samen welke kennis, vaardigheden en attitudes je nodig hebt om aan mediawijsheid te werken en voor welke mediadoelen je die kan gebruiken.

Ontdek het model

“De cirkel van het Mediawijs Competentiemodel leest als een pizza: je kan kiezen hoeveel je van elk ingrediënt op ieder stuk wil leggen. En net zoals je favoriete pizza afhankelijk is van je persoonlijke voorkeur en de situatie waarin je je bevindt, geldt dat ook voor de manier waarop je het model gebruikt. Je pikt er voor jezelf en je doelgroep uit wat je nodig hebt.”

Hadewijch Vanwynsberghe

Expert mediawijsheid
Mediawijs

Mediawijsheid is als een pizza: het Mediawijs Competentiemodel

Hoe gebruik je het Mediawijs Competentiemodel?

Hoe pas je het Mediawijs Competentiemodel toe op jouw project? Neem het model er even bij en ga stap voor stap aan de slag.

Bekijk het stappenplan

Zo kwam het Mediawijs Competentiemodel tot stand

Geef je feedback!

Het Mediawijs Competentiemodel is het resultaat van de zoektocht tot dusver. Het is een aanzet en een levend model met handvaten om voor je eigen medium, doelgroep en context een concreet kader te formuleren. Heb je het model zelf toegepast? Deel dan gerust je verhaal, resultaat en feedback met ons. Zo kunnen we het model blijven verbeteren!

Laat het ons weten

Mediawijsheid in cijfers

Meer onderzoek

64%

van de ouders in Vlaanderen

vindt van zichzelf dat ze mediawijs zijn. Hoe ouder, hoe minder mediawijs ze denken te zijn. Lees meer.

28%

van de Vlamingen

geeft aan dat ze technologie mijden omdat ze het niet snappen of er niet vertrouwd mee zijn. Lees meer.

40%

van de Vlamingen

ervaart de digitale technologie als niet makkelijk. Lees meer.

1 op 5

Vlamingen

geeft aan dat de kost voor internet en mobiele abonnementen een (te) zware last op het budget is. Lees meer.

6 op 10

ouderen, laaggeschoolden en mensen met een laag inkomen

missen digitale basisvaardigheden. Lees meer.

Interessante onderzoeken

MediaNest Cijfers (2021)

Onderzoek in Vlaanderen naar het mediagebruik en de mediawijsheid van 0- tot 18-jarigen en hun ouders.

Apestaartjaren (2020)

Onderzoek naar het mediagebruik van kinderen en jongeren in Vlaanderen tussen 6 en 18 jaar.

Digimeter (2020)

Jaarlijkse bevraging bij Vlamingen naar de trends rond het bezit en het gebruik van media en technologie.

Barometer Digitale Inclusie (2020)

Hoe staat het met de digitale ongelijkheid in Vlaanderen? De Barometer Digitale Inclusie zoekt het uit.

Enquête ICT-gebruik in huishoudens (2019)

Vragenlijst over de digitale (basis)vaardigheden bij Belgen uit verschillende bevolkingsgroepen.

Mediawijsheidstrends in Vlaanderen

Sinds 2015 onderzoekt Mediawijs hoe het staat met de mediawijsheid in Vlaanderen. Deze dataverzameling is gebaseerd op verschillende (inter)nationale bronnen, die elk peilen naar mediawijze gewoontes of mediawijze vaardigheden bij bepaalde doelgroepen. Benieuwd naar de resultaten?

Lees meer