Digitale inclusie: is iedereen mee?

Actueel

De digitalisering gaat razendsnel. Voor steeds meer diensten kan of moet je online, of je nu je treinticket wil kopen of je belastingaangifte wil indienen. Handig, maar niet voor iedereen. Daarom moeten we met z’n allen oog hebben voor wie (nog) niet meekan met de digitale snelheidstrein, door in te zetten op digitale inclusie.  

Vragen over digitale inclusie? Contacteer onze experten Alenka Le CompteDavy Nijs en Mattia De Pauw.

Wat is digitale uitsluiting?

Niet iedereen is mee in het digitale verhaal. Wanneer iemand uitgesloten dreigt te worden door een tekort aan digitale toegang of vaardigheden, spreken we van digitale uitsluiting.

  • Wat is het verschil tussen ‘digitale uitsluiting’ en ‘de digitale kloof’?

Het ‘digitale kloof’-denken ziet digitale uitsluiting als een kloof tussen mensen met en zonder toegang tot digitale media en internet. Dit idee is echter achterhaald. Zo weten we vandaag dat digitale uitsluiting meer omvat dan een gebrek aan toegang alleen: ook factoren als vaardigheden, motivatie, ondersteuning en iemands persoonlijke netwerk spelen een rol bij digitale ongelijkheden.

  • Wie is kwetsbaar voor digitale uitsluiting?

Er zijn verschillende indicatoren die samen bepalen of iemand digitaal uitgesloten is. Daarbij lopen sommige bevolkingsgroepen een groter risico dan andere.

Wie is kwetsbaar voor digitale uitsluiting?

  • Kan iedereen digitaal uitgesloten zijn?

Ja, iedereen is vatbaar voor digitale uitsluiting. Hoewel sociaal kwetsbare groepen meer risico lopen, zijn er zeker ook hoogopgeleiden en jongeren die digitaal achterop hinken. Het is dus niet zo dat sociaal bevoordeelde groepen automatisch digitaal mee zijn. Anderzijds geldt ook dat sociale uitsluiting niet vanzelf leidt tot digitale uitsluiting. 

  • Hoe is het gesteld met de digitale (on)gelijkheid in België?

Onze samenleving wordt steeds digitaler. Dat brengt veel voordelen met zich mee, maar niet iedereen is altijd even goed mee. Hoe is het gesteld met de digitale (on)gelijkheid in België? En welke groepen in Vlaanderen zijn nu het meest kwetsbaar en vatbaar voor digitale uitsluiting? En welke plannen heeft het beleid om hierin verandering te brengen?

Ben jij een digitale dinosaurus?

Wat is digitale inclusie?

De term ‘digitale inclusie’ of ‘e-inclusie’ verwijst naar acties en oplossingen die nodig zijn om digitale uitsluiting te voorkomen, zodat iedereen ten volle kan deelnemen aan de digitale samenleving. Enerzijds gaat het om het wegwerken van ICT-gerelateerde drempels, zoals digitale vaardigheden en toegang tot toestellen en internet. Anderzijds moeten mensen ondersteund worden en de kans krijgen om zelf hun digitale weg te zoeken, bijvoorbeeld door gebruiksvriendelijke websites en apps te ontwikkelen.

Wat is digitale inclusie?

  • Waarom is digitale inclusie belangrijk?

Digitale uitsluiting kan bepaalde gevolgen met zich meebrengen. Zo gaat het vaak samen met sociale uitsluiting. Daarom verliezen we digitale inclusie beter niet uit het oog. 

Daarom is digitale inclusie belangrijk

Hoe kan je werken aan digitale inclusie?

Digitale uitsluiting is breder dan de digitale kloof, wat betekent dat digitale uitsluiting over meer gaat dan een gebrek aan toegang. Louter inzetten op toegang is dus ook niet voldoende om te spreken over digitale inclusie. Wij spreken van vier voorwaarden waarrond moet worden gewerkt:

  1. Toegang
  2. Competenties
  3. Een ondersteuningsnetwerk
  4. Inclusion by design

Ontdek meer over de vier voorwaarden voor digitale inclusie

  • Hoe zorg je voor betaalbaar internet?

Om de bestaande ongelijke toegang tot het internet te verkleinen, zijn er verschillende initiatieven in het leven geroepen die deze toegang meer betaalbaar maken. 

Bekijk de verschillende initiatieven voor betaalbaar internet

Digitale inclusie in jouw organisatie

Ook in je eigen organisatie, stad of gemeente kan je op veel manieren werken aan digitale inclusie. Van een paar eenvoudige tips tot het uitwerken van een volledig e-inclusiebeleid: wij helpen je op weg.

Digitale inclusie in Vlaanderen

Op zoek naar organisaties die bovenlokaal aan digitale inclusie werken?

Cover brochure.png

Handige tools

Meer tools
  • Digiwatte?-videoreeks Video

    Digiwatte?-videoreeks

    In de Digiwatte?-videoreeks leggen Bart en Kim verschillende digitale toepassingen uit. Elke aflevering bespreken ze een thema om ervoor te zorgen dat iedereen stap voor stap kan bijleren over de digitale wereld. Er worden verschillende thema’s besproken: je kan bijleren over chatten en e-mailen, maar ook over het bekijken van je gezondheidsgegevens en nog veel meer!

  • Beleidstool digitale inclusie - lokale besturen Educatief pakket

    Beleidstool digitale inclusie - lokale besturen

    De beleidstool digitale inclusie inspireert en ondersteunt lokale besturen om een visie en een beleid rond digitale inclusie op te stellen of om een bestaande visie en beleid uit te breiden.

  • Werken met vrijwillige digihelpers Publicatie

    Werken met vrijwillige digihelpers

    In deze inspiratiegids kom je te weten hoe je een werking met vrijwillige digihelpers kan opzetten of uitbreiden. Je vindt er tips and tricks over werving, opleiding, opvolging, enz.

“Er is een algemene beweging om alles digitaal te doen. En da’s niet voor iedereen gemakkelijk. Het probleem is vaak niet het lezen of schrijven, maar ook informatie begrijpen en toepassen.”
Photo by Krzysztof Kowalik on Unsplash
Leerkracht
Leerpunt LIGO Gent

Digitale uitsluiting in cijfers

Meer onderzoek
40%

van de Belgische bevolking

is digitaal kwetsbaar. Lees meer.

5%

van de Belgen

heeft thuis geen internetverbinding. Lees meer.

29%

van de Vlamingen

twijfelt om digitale toepassingen te gebruiken uit vrees om fouten te maken. Lees meer.

13%

van de Vlamingen

ervaart moeilijkheden bij het kopen van een ticket voor het openbaar vervoer. Lees meer.

54%

van de werkzoekenden

is digitaal kwetsbaar. Lees meer.

52%

van de laaggeschoolde jongeren 

beschikt over slechte digitale vaardigheden. Lees meer.

Interessante onderzoeken

Elk jaar schetst de Digimeter de trends rond bezit en gebruik van media en technologie in Vlaanderen.

Wat zeggen de cijfers ons over digitale ongelijkheden anno 2024?

Ontdek hoe het staat met de digitale kwetsbaarheid van kinderen tussen 6 en 18 jaar.

Inspirerende projecten

Ook kwetsbare kinderen en jongeren verdienen het om digitaal mee te kunnen. Gelukkig zijn er heel wat projecten die daar op een vernieuwende en succesvolle manier aan werken. Ontdek 17 inspirerende praktijken.

In de inspiratiegids ‘Digitaal mee op school’ vind je enkele inspirerende praktijken om aan de slag te gaan met digitale inclusie op school.

In de inspiratiegids 'Digistarters bereiken' vind je 23 inspiratiefiches die je concrete handvatten bieden om een ruime of specifieke doelgroep te bereiken.

3x inspiratie uit het buitenland

Learn My Way

Een Britse website met gratis cursussen rond digitale vaardigheden.

SeniorWeb

Een Nederlandse vereniging waar senioren terechtkunnen voor uitleg, cursussen en persoonlijke hulp.

Digihandig

Een Nederlandse app die beginnende smartphonegebruikers stap voor stap leert nieuwe apps te gebruiken en op een veilige manier de smartphone te gebruiken.

Nieuws over digitale inclusie in jouw mailbox?

Schrijf je in voor de 3 maandelijkse nieuwsbrief.

Photo by Rinck Content Studio on Unsplash