Wat is haatspraak?

Dit artikel is deel van Haatspraak

Op het internet, maar ook in de echte wereld, zijn we niet altijd even lief voor elkaar. Boodschappen als n*g*rs zijn doms’ of ‘neem een pil, homo’: de kans is groot dat je ze online of offline al eens bent tegengekomen. Zulke boodschappen noemen we ook wel ‘haatspraak’. Maar wat betekent die term precies?

Haatspraak gedefinieerd

De term ‘haatspraak’ verwijst naar alle uitdrukkingsvormen die een groep of individu aanvallen op basis van minstens één kenmerk (etniciteit, religie, geaardheid, haarkleur, …). Anders dan het woord ‘haatspraak’ doet vermoeden, gaat het dus niet altijd om een letterlijke ‘uitspraak’. Haatspraak kan ook andere vormen aannemen, zoals:

  • Een meme
  • Een filmpje
  • Een tekening
  • Een bewerkte foto

3 actoren bij haatspraak

Bij haatspraak zijn er altijd 3 partijen of actoren betrokken:

De (haat)boodschapper

De (haat)boodschapper is degene die haatspraak de wereld in stuurt. Dat kan eender wie zijn: een bekend persoon, iemand uit je eigen omgeving, een anonieme boodschapper of een vreemde op het internet. Ook wie een haatboodschap van iemand anders deelt, bijvoorbeeld op sociale media, is een haatboodschapper.

Het doelwit

Het doelwit van haatspraak kan zowel één persoon als een hele bevolkingsgroep zijn. Omdat haatspraak altijd gericht is op specifieke kenmerken, zullen sommigen jammer genoeg ook sneller doelwit van haatboodschappen worden dan anderen. Bv. als je een meisje dat aangerand werd, verwijt dat "ze het zelf heeft gezocht met die kleren aan", dan verwijt je eigenlijk alle meisjes met dat soort kleren aan. Weet ook dat haatspraak niet hetzelfde is als cyberpesten: er zijn 3 opvallende verschillen tussen beide.

De omstaanders

Omstaanders zijn getuigen van de haatboodschap of haatsituatie. Het kunnen vrienden zijn van het doelwit of de boodschapper, maar evengoed vreemden die het bericht te zien krijgen op sociale media. Omstaanders hebben een niet te onderschatten rol om haatspraak tegen te gaan: door de boodschap bijvoorbeeld te melden of erop te reageren, kunnen ze vermijden dat het bericht zich verder verspreidt of de boodschapper doen nadenken over de gevolgen.

Zo herken je haatspraak

Haatboodschappen hebben vaak dezelfde bouwstenen. Ontdek hoe je ze makkelijk kan herkennen. Lees meer.

Gepubliceerd op 15 maart 2022