Hoe groeien kinderen op met het nieuws?

Dit artikel is deel van Nieuws

Vanaf welke leeftijd kunnen kinderen de actualiteit begrijpen, bevatten en er kritisch over nadenken? En wanneer zijn ze er klaar voor om zelf het nieuws te volgen? Ontdek hoe kinderen en jongeren opgroeien met nieuws, van kleuter tot tiener.

Zo gaan kinderen om met nieuws

Kleuters zijn vooral bezig met zichzelf en hun ouders. Wat er rondom hen gebeurt, en al zeker wat er in de wereld gaande is, is voor hen nog moeilijk te bevatten. Nieuws zal hen in de eerste plaats dan ook verwarren in plaats van verrijken. Toch betekent dat niet dat het nieuws altijd aan hen voorbij zal gaan. Zo kunnen ze informatie en emoties oppikken van broers, zussen of ouders. Net omdat ze het nieuws nog niet goed kunnen plaatsen, kan dat voor hen soms beangstigend zijn.

In de lagere school krijgen kinderen veel op hun bord. Lezen, schrijven, rekensommen … In de eerste graad is er in hun brein nog geen plaats om nieuws te verwerken: het blijft nog heel abstract. Hoe ouder ze worden, hoe meer ruimte er is voor nieuws in hun dagelijkse leven. Zeker wanneer ze veel met broers, zussen en vriendjes beginnen op te trekken, kan er wel wat informatie doorsijpelen. Ze worden steeds nieuwsgieriger en kunnen erg opgaan in bepaalde onderwerpen. In deze levensfase zien ze leerkrachten en ouders als belangrijkste bron van informatie, al is een genuanceerd beeld nog niet aan hen besteed. Op deze leeftijd zien kinderen de dingen vaak nog heel zwart-wit.

Jongeren in het middelbaar kunnen stilaan abstracter nadenken over de maatschappij en de wereld. Ze stellen zich vragen over dingen die ze in het nieuws horen, gaan op zoek naar extra informatie en ontwikkelen hun eigen mening, normen en waarden. Ook al zijn ze steeds meer in staat om kritisch te oordelen over informatie, toch blijft hun rechtvaardigheidsgevoel groot en is het zwart-witdenken er nog niet uitgegroeid. Omdat ze erg op zoek zijn naar hun identiteit, zijn ze vatbaar voor extreme ideeën. Ze krijgen op korte tijd veel idealen, maar die kunnen al even snel weer veranderen.

Het nieuws volgen: vanaf welke leeftijd kan dat?

Kinderen kunnen op elke leeftijd vragen stellen over het nieuws. Maar dat betekent niet dat ze er al klaar voor zijn om het nieuws ook effectief te volgen. Als kinderen jonger zijn dan 6 jaar, kan het nieuws voor hen nog heel overweldigend zijn. Beter geven ouders of andere volwassenen in hun omgeving hen gewoon een antwoord op kindermaat. Ook als ze bang of onrustig zijn door dingen die gebeuren in de wereld, is het belangrijk om met hen te praten over het nieuws.

Vanaf de lagere school kunnen kinderen het jeugdjournaal (zoals Karrewiet) bekijken. Jeugdjournaals richten zich doorgaans op kinderen van 9 tot 12 jaar, maar ook voor iets jongere kinderen kan dit al nuttig zijn. Veel hangt af van de ontwikkeling van het kind. Eventueel kan een ouder of volwassene meekijken, om extra uitleg te geven of vragen te beantwoorden. Zodra kinderen de puberteit bereiken, zijn ze stilaan klaar voor het ‘echte’ nieuws. Instagramaccounts als @nws.nws.nws van VRT NWS kunnen een goed opstapje zijn. Maar ook dan kan het nieuws nog veel vragen oproepen, en blijft het dus belangrijk om de actualiteit bespreekbaar te maken op school of binnen het gezin.

Nieuws: een groeilijn van kleuter tot tiener

Ontdek meer in detail hoe kinderen en jongeren omgaan met nieuws, en hoe je op elke leeftijd kan werken rond nieuws in de klas.

Gepubliceerd op 28 juli 2021