Wat zijn data?

Dit artikel is deel van Datawijsheid

Bedrijven, overheden, andere organisaties … Allemaal gebruiken ze data om hun interne werking te verbeteren. Om wat voor data gaat het zoal? En wat als die data over jou gaan?

Data

Het woord ‘data’ betekent letterlijk: een verzameling van gegevens. Die gegevens kunnen over eender wat gaan. De uitstoot van auto’s, het aantal klanten in een supermarkt, de concentratie fijnstof in een straat, … Maar data kunnen ook betrekking hebben op jou als individu: wat je liket op sociale media, de route die je aflegt met je wagen, het aantal uur dat je elke nacht slaapt, … 

Er zijn niet alleen oneindig veel soorten data, er zijn ook oneindig veel organisaties die data verzamelen en verwerken. Van grote bedrijven als Meta tot je lokale sportclub of favoriete kledingwinkel.

Persoonsgegevens

Soms kunnen data direct of indirect gebruikt worden om jou of iemand anders te identificeren. We spreken dan over ‘persoonsgegevens’. Denk daarbij aan alle vragen die je je kan stellen bij het spelletje ‘Wie is het?’.

Enkele voorbeelden van persoonsgegevens:

  • Basisinformatie: naam, adres, geboortedatum, geslacht, …
  • Contactgegevens: telefoonnummer, e-mailadres, …
  • Identificatiegegevens: paspoortnummer, rijbewijsnummer, ….
  • Financiële gegevens: bankrekeningnummer, creditcardgegevens, inkomensinformatie, …
  • Gezondheidsinformatie: medisch dossier, gezondheidsverklaring, …
  • Online identificatiegegevens: IP-adres, gebruikersnaam, wachtwoord, …
  • Biometrische gegevens: vingerafdrukken, gezichtsherkenning, DNA, …
  • Werkgerelateerde informatie: werkgeschiedenis, functietitel, zakelijke contactgegevens, …

We kunnen 3 soorten persoonsgegevens onderscheiden:

  • Provided data: data die je als gebruiker bewust deelt (bv. je bestelt een pakketje en voert je adresgegevens in).
  • Observed data: data die getrackt of verzameld worden (bv. je gaat lopen en Strava houdt je route bij).
  • Derived and inferred data: data die berekend wordt door het samenkomen van verschillende datapunten (bv. leeftijd die kan worden afgeleid wanneer je je geboortedatum ingeeft (derived). Uit een dataset met klanttransacties kan worden afgeleid waarin iemand geïnteresseerd is, omdat die persoon vaak producten uit die categorie koopt (inferred).

Hoe komen anderen aan mijn data?

Bedrijven en organisaties mogen niet zomaar data over jou verzamelen. Ze hebben daar altijd je toestemming voor nodig. Maar die geef je soms zonder dat je ‘t goed en wel beseft. 

Gepubliceerd op 14 augustus 2024