Schermtijd in coronatijd

Dit artikel is deel van Digitale balans

De coronacrisis heeft op veel vlakken haar sporen nagelaten, niet in het minst op de schermtijd van kinderen en jongeren. Dat ze in 2020 meer tijd achter een scherm doorbrachten, zal niemand verrassen, maar welke impact heeft deze crisissituatie nog meer gehad op hun schermtijd?

1. Schermen, een boost voor je creativiteit

“Filmpjes kijken, foto’s maken, gamen, praten met vrienden, TikToks maken, … Zolang er maar afwisseling is.”
Karen vierkant
Expert mediaopvoeding
Mediawijs

Wat waren schermen een deugd tijdens de lockdown(s)! Kinderen tussen 0 en 18 jaar grepen er dan ook maar al te graag naar: vooral de tijd die besteed werd aan videobellen, gamen en filmpjes kijken nam toe. Bij kinderen tot 7 jaar was videobellen veruit de sterkste stijger (met 69%), gevolgd door digitale boeken lezen (met 20%) en ‘gewoon’ telefoneren (met 17,5%).

En het moge duidelijk zijn: de hele tijd voor tv hangen was aan velen niet besteed. Afwisseling bleek broodnodig, wat heel wat creatieve kantjes naar boven bracht. Zo maakte 1 op 4 kinderen minstens één keer per week een filmpje!
 

2. De nood aan schermen voor preteaching

“Een te grote groep van kwetsbare kinderen en jongeren heeft geen toegang tot nieuwe digitale middelen of kan daar niet goed mee overweg.”
Benjamin Dalle
Vlaams minister van Brussel, Jeugd en Media

Niet elk gezin heeft zomaar een laptop op overschot. 65% van de ouders met een kind ouder dan 6 jaar kreeg niet de vraag van de school of ze een extra toestel nodig hadden. Dat terwijl een hoop gezinnen daar wel behoefte aan hadden én hebben. 40% van die groep ouders gaf aan dat ze daardoor afspraken moesten maken over het delen van toestellen in huis. Geen eenvoudige opdracht in combinatie met thuiswerk.

De noodzaak om toestellen te delen was niet de enige drempel bij het ‘preteachen’ thuis: volgens 83% van de ouders kon hun kind thuis niet zelfstandig voor school werken, en 1 op 10 kinderen werd gehinderd door een slechte internetverbinding of gebrekkige digitale vaardigheden.

3. Schermtijd = netjes verdeeld

“Het is moeilijk om in de gaten te houden of mijn kind echt aan het werken is voor school of aan het spelen is.”
Sofie
Mama van een 8-jarige dochter

Goed nieuws: in coronatijden was er een mooie balans tussen schermtijd voor schoolwerk en schermtijd ter ontspanning. Kinderen verdeelden hun tijd fifty-fifty over work en play. Al moet gezegd dat dat niet voor elke ouder gemakkelijk in te schatten was. Of kinderen écht met hun schoolwerk bezig waren of stiekem Candy Crush speelden als ze op hun kamer zaten: wie zal het zeggen?

4. Populair tijdens corona: videobellen 

“Schermen zorgen voor online contact met vrienden. Geen contact hebben met de buitenwereld is niet gezond.”
Max
Papa van een 14-jarige zoon

Samen eten, spelletjes spelen of babysitten: quasi alles kan met een scherm ertussen, en dus kwamen velen origineel uit de hoek. Digitaal babysitten is sinds 2020 helemaal een ding! Het gaf thuiswerkende ouders de kans om kinderen even alleen te laten met een scherm en hun aandacht te richten op andere zaken.

5. Heel het gezin keek naar het nieuws

“De jongens waren bezorgd en stelden veel vragen. Zelf ben je ook niet altijd mee en dan is het handig om samen even naar Karrewiet te kijken.”
Anne
Mama van een tweeling van 10 jaar

Corona was big news, ook voor kinderen. Karrewiet bleef de belangrijkste nieuwsbron in de lagere school, maar al vanaf het eerste leerjaar keek de helft van de kinderen in coronatijden mee met ouders naar het nieuws. Hoe ouder de kinderen, hoe hoger dat percentage: in het vijfde en zesde leerjaar volgt tot 64% van de kinderen samen met ouders het nieuws. Het leek er dus op dat corona zo ingrijpend was, dat gezinnen alle nieuwtjes daarover samen beleefden.

6. Nieuwe tijden, nieuwe regels

“De eerste dag maakten we een planning om de schermtijd te beperken. Dag twee versoepelden we die al, de derde dag lieten we ze helemaal varen.”
Stefan
Papa van 3 kinderen

65% van alle ouders gaf aan dat schermen een hot topic waren in huis tijdens de coronacrisis. Bij ouders met kinderen ouder dan 6 jaar ging het zelfs om 71%. In twee op drie gezinnen leidde dat ook tot meer conflicten. Het was duidelijk zoeken naar een nieuwe balans tussen schermtijd en andere tijd, en dus maakte 77% van de ouders ook nieuwe afspraken met hun kinderen.

Vooral over tijdslots (36,5%) werden er nieuwe afspraken gemaakt. Meestal was dat goed nieuws voor de kinderen: 71% van de ouders breidde de schermtijd uit. Toch gaf 53% aan zich zorgen te maken over de schermtijd van hun kinderen bij de start van de eerste lockdown. Bij 27% viel dat uiteindelijk beter mee dan verwacht, maar volgens 12% was de digitale balans toch ver te zoeken. Bij veel ouders rees ook de vraag: “Wat na corona?” Kan je die nieuwe regels zomaar terugschroeven? Of is er geen weg terug?

7. Schermen: het ideale zoethoudertje

“We gebruiken de tv nu bewust om wat rust en ruimte te hebben voor onszelf als ouders. Vroeger keken de kinderen er enkel in het weekend naar.”
Sarah
Mama van 2 meisjes van 6 en 8 jaar

Schermen waren in coronatijden niet alleen voor kinderen een deugd, ook ouders waren er dankbaar voor: 93% gaf aan blij te zijn dat er schermen waren, zodat ze zelf wat werk konden verrichten. 68% van de ouders zei dan ook dat ze schermen vaker als zoethoudertje gebruiken dan vroeger, bij ouders met kinderen jonger dan 6 jaar liep dat cijfer op tot 75%. Toch zorgt die extra schermtijd ook voor schuldgevoelens: “Het is handig, maar het knaagt wel.”

Nuttige tips voor ouders

In moeilijke tijden mag het al eens wat meer zijn. Voel je dus niet schuldig als je je kind wat vaker voor de tv zet, zodat je even kan doorwerken of wat tijd voor jezelf hebt.

Schermtijd draait niet per se om tijd, maar eerder om een goed evenwicht met andere activiteiten. Laat je wat extra schermtijd toe, zet daartegenover dan genoeg andere vormen van ontspanning.

Heb je discussies over schermen? Kaart de problemen duidelijk aan en herhaal waarom er uitzonderlijk andere regels gelden. Misschien helpt het om afspraken op papier te zetten?

Corona leerde ons dat er ontzettend veel mogelijkheden zijn als het over schermen gaat. Experimenteer dus gerust: speel eens een online gezelschapsspelletje, kook samen met een familielid terwijl jullie videobellen, …

Schermtijd kan best actief zijn! Zelf een fotoverhaal maken: waarom niet? Je kan je zelfs met het hele gezin amuseren met media. Weet ook dat je het eindresultaat niet noodzakelijk online hoeft te plaatsen.
Serveer nieuws op kindermaat. Maakt je kind zich zorgen over wat er allemaal gebeurt in de wereld? Zet Karrewiet dan eens op in plaats van het Journaal. Nieuws op kindermaat kan je kind geruststellen en duidelijkheid scheppen.

Op MediaNest vind je allerlei advies voor de mediaopvoeding van je kind. Je kan er niet alleen terecht voor tips over schermtijd, maar ook voor meer informatie over thema’s als online privacy, reclame en gaming.

Gepubliceerd op 12 mei 2021