Het recht op privacy: wat betekent dat?

Dit artikel is deel van Online privacy

Het recht op privacy is een universeel mensenrecht. Je vindt het terug in verschillende Europese verdragen, maar ook in de Belgische grondwet en andere wetgevende teksten. Maar wat houdt dat recht in? En wat moeten we eigenlijk verstaan onder ‘privacy’?

Wat is privacy?

“Privacy houdt in dat je je eigen ruimte hebt, zonder inmenging van anderen. Als je niet geobserveerd wordt, kan je vrijer bewegen, rustiger nadenken, even tot jezelf komen.”
Ine Van Zeeland
doctoraatsonderzoeker VUB & imec-SMIT

Privacy is een voorwaarde om jezelf te kunnen zijn: de mogelijkheid om vrij te zijn in wie je bent en wat je doet. Maar privacy kan je ook delen met anderen, bijvoorbeeld in een vertrouwelijk gesprek met je vrienden of je dokter, waar niemand anders weet van heeft. Je bent dan vrij om te zeggen wat je wil, zonder dat anderen je observeren.

Wat is het recht op privacy?

Het recht op privacy is verankerd in de Europese wetgeving. Burgers hebben zowel het recht op een eigen privésfeer als het recht op de bescherming van hun persoonsgegevens. Want wie gegevens over jou verzamelt, kan je observeren en op die manier je privacy schenden.

Beide rechten worden vaak met elkaar verward, onder meer omdat er in de Amerikaanse rechtsorde geen onderscheid is tussen het recht op privacy en het recht op de bescherming van persoonsgegevens. Dat laatste houdt in dat je gegevens eerlijk verwerkt moeten worden, voor bepaalde doeleinden én met jouw toestemming. Het geeft je ook het recht om gegevens die over jou verzameld werden te raadplegen en te wissen. Sinds 2018 wordt dit recht in Europa beschermd door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG of GDPR), met oog voor het digitale tijdperk.

Waarom je privacy beschermen?

Niet iedereen vindt z’n privacy even belangrijk. Toch is het een goed idee om je (online) privacy te beschermen, zelfs als je denkt dat je niks te verbergen hebt:

  • Je voorkomt misbruik. Als persoonlijke gegevens of foto’s in verkeerde handen belanden, bestaat de kans dat iemand die zonder jouw toestemming deelt met anderen. Ook kan je het slachtoffer worden van misdrijven, zoals afpersing of identiteitsfraude.
  • Je wordt niet in een hokje gestopt. Bedrijven gebruiken je gegevens om een profiel van jou te maken. Op basis daarvan schotelen ze je bepaalde informatie (zoals reclame) of producten voor, om zo je gedrag te beïnvloeden.
  • Je hebt zelf de touwtjes in handen. Als je nadenkt over de informatie die je deelt, bepaal je zelf wie je gegevens gebruikt, hoe dat gebeurt en waarom. Je behoudt dus de controle, ook als je beslist om veel informatie te delen. Dat voelt fijn, toch?
Gepubliceerd op 19 oktober 2022