Een schermverslaving, bestaat dat?
Een schermverslaving is geen officieel erkende verslaving. Dat betekent niet dat problematisch schermgebruik helemaal niet bestaat. Het kan dus zijn dat je je terecht zorgen maakt om het schermgebruik van jezelf of iemand in je omgeving.
Weet dat niet het scherm zelf het probleem is, maar wel wat er met dat scherm gebeurt. Meestal gaat er veel tijd naar één specifieke activiteit, zoals dat het geval is bij een gameverslaving. Probeer het scherm dus los te zien van die activiteit en ga na welk gedrag er juist storend is. Niet kunnen stoppen met filmpjes kijken op YouTube, FOMO op sociale media, phubbing ...
Wanneer wordt schermgebruik problematisch?
Er is een verschil tussen storend schermgebruik en problematisch schermgebruik. Bij storend schermgebruik kan een goed gesprek al veel oplossen. Herken je enkele van onderstaande signalen? Dan bestaat de kans dat het schermgebruik problematisch wordt. Ook dan is een gesprek een eerste stap, maar professionele hulp kan vroeg of laat aangewezen zijn.
- Bijna alle vrije tijd gaat naar de schermactiviteit.
- Vrienden, familie, huiswerk en andere hobby’s worden verwaarloosd.
- Het is moeilijk om afspraken over het schermgebruik na te komen.
- Bij verveling is de schermactiviteit de eerste en vaak enige oplossing.
- Is de schermactiviteit niet mogelijk, dan leidt dit tot angst, prikkelbaarheid of een slecht humeur.
- De schermactiviteit is een manier om te vluchten van conflicten of problemen.
- Het dag- en nachtritme vervaagt, met vermoeidheid tot gevolg.
- Zelfzorg wordt minder belangrijk.
- De schermactiviteit is het enige waar iemand nog aan kan denken.
Bovenstaande signalen kunnen natuurlijk ook een andere oorzaak hebben. Focus je dus niet op één signaal, maar kijk naar het totaalplaatje. Het belangrijkste is om te kijken naar de plaats die de schermactiviteit inneemt in iemands leven.
Hoe ga je het gesprek aan?
Wil je met iemand in je omgeving praten over storende of problematische schermgewoontes? Onthoud deze 8 tips van de VAD:
- Pas je aan aan de leeftijd van je gesprekspartner.
- Vermijd een welles-nietesdiscussie over de hoeveelheid tijd die aan de schermactiviteit besteed wordt, maar praat over verantwoordelijkheden (huiswerk, taken in huis, …).
- Geef aan wat je stoort en wat er volgens jou een goede oplossing zou zijn. Zoek naar manieren om meer tijd in te bouwen voor andere activiteiten.
- Ga samen op zoek naar alternatieven. Welke activiteiten boeien of ontspannen de persoon in kwestie? Welke hobby’s en contacten werden verwaarloosd? Kunnen die hernomen worden?
- Maak samen een weekschema op en bekijk in combinatie met de andere activiteiten (hobby’s, lichaamsbeweging, huiswerk, sociale contacten, familietijd en slaaptijd) wanneer en hoelang er tijd is voor de schermactiviteit. Streef naar een evenwicht tussen alle verschillende activiteiten.
- Blijf de persoon betrekken bij sociale en/of gezinsactiviteiten.
- Hou contact, blijf praten over alles wat de persoon interesseert of bezighoudt. Focus ook op andere dingen dan de schermactiviteit.
- Blijf aandacht hebben voor wat er wel goed loopt en geef regelmatig een compliment of schouderklopje.
