Een smartphonebeleid op school: hoe pak je dat aan?

Dit artikel is deel van Digitale balans

Hoewel smartphones een bron van afleiding kunnen zijn, zijn ze veel meer dan dat alleen. Zo zijn ze voor veel jongeren cruciaal om vriendschappen op te bouwen, en kunnen ze ook in de les hun nut bewijzen. Als school kan je smartphones dus niet zomaar negeren. Een smartphonebeleid laat toe om duidelijke regels vast te leggen én om jongeren verstandig te leren omgaan met hun smartphone. Zo begin je eraan.

Stap 1: Stel een gevarieerde werkgroep samen

De inhoud van je smartphonebeleid hangt van meerdere partijen af. Niet alleen de visie van de school is daarbij van tel, maar ook die van leerkrachten, leerlingen en ouders. Stel daarom eerst een gevarieerde werkgroep samen, waarbij alle belangen op school vertegenwoordigd zijn. Zo vergroot je de kans dat je beleid door iedereen gedragen zal worden.

Stap 2: Bepaal samen de doelstellingen

Probeer met je werkgroep de huidige situatie in kaart te brengen en bepaal samen de noden en prioriteiten, bijvoorbeeld via een vragenlijst of brainstormsessie.

Enkele tips:

  • Zorg dat er een moderator of gespreksleider is. Deze persoon kan het hele proces in goede banen leiden. Voelt niemand zich geroepen? Ga dan buiten je werkgroep op zoek naar hulp. Een externe moderator zorgt soms ook voor minder weerstand bij discussiepunten.
  • Stel een mediaverantwoordelijke of Mediacoach aan. Een aanspreekpunt met enige ICT-kennis kan handig zijn voor mensen die hier weinig over weten, of als de meningen uiteenlopen.

Hou rekening met de infrastructuur. Een van de randvoorwaarden voor een realistisch smartphonebeleid, is dat je zicht hebt op de ICT-infrastructuur van de school en de leerlingen. Zo kan je kijken hoe je die infrastructuur kan inzetten in functie van het beleid.

Mogelijke doelstellingen

  • Jullie willen op school duidelijke afspraken rond het persoonlijk gebruik van  smartphones: wanneer mogen leerlingen hun toestel al dan niet bovenhalen? Gelden die regels ook voor leerkrachten?
  • Jullie willen samen bepalen waarvoor de smartphone gebruikt kan worden in de les. Denk aan opzoekwerk, het maken van filmpjes of foto’s, …
  • Jullie willen nagaan of een ‘Bring Your Own Device’-aanpak haalbaar is op school. Bij deze aanpak brengen leerlingen zelf hun toestel mee om te gebruiken binnen de context van de les.
  • Jullie willen voorkomen dat leerlingen zonder toestel zich uitgesloten voelen op school. Het plan is om na te gaan of de school zelf smartphones kan verkopen of verhuren tegen een betaalbare prijs.

Stap 3: Stel een actieplan op

Nu is het tijd om het eigenlijke beleid vorm te geven. Bekijk samen welke stappen jullie verder moeten nemen. Moeten jullie tot een akkoord komen over bepaalde afspraken? Is er extra onderzoek nodig? Willen jullie andere partijen aanspreken en om hulp vragen? Wijs eventueel rollen en taken toe en plan verdere vergadermomenten in.

Wat jullie uiteindelijk beslissen, hangt samen met de visie van de school en de doelgroep. Zorg dus dat je smartphonebeleid aansluit bij het huidige schoolbeleid, de normen en waarden van de school en pedagogisch projecten of ICT-plannen. Genieten leerlingen uit het zesde middelbaar meer vrijheid dan jongere leerlingen, dan kan je bijvoorbeeld beslissen om die lijn door te trekken in het smartphonebeleid.

Stap 4: Giet alles in een beleidsdocument

“Bij ons werd beslist dat de smartphone gebruikt mag worden voor het eerste en na het laatste belsignaal, maar niet tijdens de schooluren zelf.”
Kim Peys
Leerkracht

Creëer een duidelijk document voor jullie beleid, dat makkelijk te verspreiden is en als naslagwerk kan dienen. Giet er zowel de zaken in die al van toepassing waren op jullie school als de nieuwe beslissingen.

Zorg ervoor dat het duidelijk is waarom jullie bepaalde keuzes gemaakt hebben. Voorzie ook een contactpersoon, zodat mensen weten waar ze terechtkunnen bij vragen of problemen. Denk ten slotte ook na over de manier waarop jullie het document zullen delen en toelichten. Dit kan verschillen voor leerlingen, leerkrachten en ouders. 

Stap 5: Durf je beleid te wijzigen

Nieuwe trends kunnen snel opduiken. Blijf daarom op de hoogte van wat er speelt op vlak van smartphones en andere digitale media, en durf je beleid te wijzigen als de nood er is. Natuurlijk kan je je smartphonebeleid niet continu veranderen, dus stel het op met het oog op de toekomst.

Zorg ervoor dat leerkrachten blijven bijleren over mediawijze thema’s. Maak tijd en ruimte voor bijscholingen en zet in op het verspreiden van nieuwe kennis naar de rest van de school.

Bijvoorbeeld

  • Je noemt in je smartphonebeleid niet de naam van een specifiek sociaal netwerk, maar spreekt over sociale media in het algemeen.
  • Er is een nieuwe internetchallenge, waarbij jongeren leerkrachten moeten filmen. Je besluit om duidelijk op te nemen in het beleid dat het niet is toegelaten om filmpjes te maken van anderen.
“In principe mogen smartphones niet gebruikt worden op de speelplaats, maar sinds kort werd er op vraag van het leerlingenparlement een versoepeling doorgevoerd.”
Rebecca Nijs
Leerkracht
Gepubliceerd op 11 mei 2021