MediaNest Studiedag

In 2023 brengen we voor de 3e keer het mediagebruik en de mediaopvoeding in Vlaamse gezinnen in kaart. Voor deze editie gunden meer dan 800 ouders ons een inkijk in het schermgebruik van hun kinderen, de bezorgdheden waar ze mee worstelen en de afspraken die er thuis zijn. We starten de dag dan ook met een inkijk in deze cijfers.

We sluiten de dag plenair af met een panelgesprek over de rol van scholen, kinderopvang, jeugdwerk en jeugdhulp in mediaopvoeding. We gaan dieper in op de uitdagingen en kansen die deze verschillende sectoren hebben in het opvoeden van kinderen en jongeren tot kritische en bewuste mediagebruikers. We focussen op het belang van een integrale aanpak waarbij ouders, opvoeders en professionals samenwerken om kinderen en jongeren te ondersteunen in hun mediawijsheid en digitale vaardigheden. Heb je doorheen de dag zelf vragen over de rol van verschillende actoren in het mediaopvoedingsverhaal? Wij bundelen ze en proberen tijdens deze sessie een antwoord te formuleren!

Kinderen en jongeren brengen een groot deel van hun dag online door. Ze communiceren met vrienden en familie, doen schoolwerk en spelen online spelletjes. Dat is leuk en handig, maar ook risicovol, want ook cybercriminelen zitten op het internet. Zo proberen ze geld of gegevens in handen te krijgen. Hoe bescherm je kinderen en jongeren daartegen? Wat zijn de basisbeginselen van cyberveiligheid? Welke rol kunnen ouders en opvoeders spelen in het beschermen van kinderen en jongeren tegen cybercriminaliteit? Ontdek samen met de werkgroep ‘Cybersecurity Awareness’ van de Cybersecurity Coalition Belgium het antwoord!

Deze sessie is een praktijksessie, georganiseerd door de werkgroep ‘Cybersecurity Awareness’ van de Cybersecurity Coalition Belgium, met Arnaud Recko (DNS Belgium, Digital For Youth), Sofie De Moerloose (Proximus) en Erik Thijs (Thomas More Hogeschool).

Voor jongeren maken sociale media een vast onderdeel uit van hun leven, ze zijn een verlengstuk van hun ‘offline’ leven. Naast alle voordelen en leuke ervaringen die de online wereld hen kan bieden, zijn er ook enkele risico’s, zoals cyberpesten bijvoorbeeld. Kinderen, jongeren, ouders, leerkrachten, … zoeken naar manieren om hier mee om te gaan.

In deze sessie ga je samen met Anoek Smeyers (Tenz) op zoek naar wat (cyber)pesten is en hoe je er vanuit een groepsvisie naar kan kijken. Verder geeft ze handvatten mee over hoe je cyberpesten kan voorkomen en hoe je er best mee omgaat wanneer het toch opduikt.

Deze sessie is een praktijksessie, georganiseerd door Anoek Smeyers (Tenz).

Steeds meer jongeren zijn in de ban van cryptocurrencies (digitaal geld). Het biedt hen talloze mogelijkheden, maar brengt ook risico’s met zich mee. Maar wat is crypto nu precies? Waarom zijn jongeren hierin zo geïnteresseerd? Welke rol speelt sociale media bij het aanzetten tot de aankoop van cryptoassets en hoe kunnen we jongeren het best informeren over de kansen en risico's die cryptoassets met zich meebrengen?

Tijdens deze interactieve 'train-de-trainer' workshop over Bitcoin, blockchain & cryptocurrencies wordt niet alleen de basis uitgelegd, maar leren de deelnemers ook hoe dit thema een plek kan krijgen in opleidingen en wat het toekomstperspectief van deze technologie is. Dit met als doel jongeren te voorzien van de juiste informatie, zodat zij adequaat beslissingen kunnen nemen en grip houden op hun toekomst.

Deze sessie is een praktijksessie, georganiseerd door Raoul Esseboom van de Nederlandse organisatie Cryptotakkies

“Kleuters moeten buiten spelen, niet op de tablet!”, “Zo jong en al op de tablet, dat kan toch niet goed zijn!”, “Schermen in de kleuterklas, dat is toch niet nuttig?”.

Herken je deze uitspraken? Denk je dat er wél kansen liggen in het gebruiken van media met de allerjongsten, maar weet je niet goed welke? Dan is deze informatieve en interactieve sessie zeker iets voor jou! Ontdek samen met Eline De Cock (Mediaraven) welke mogelijkheden er zijn om jonge kinderen op een kwalitatieve manier te laten experimenteren met media en hoe we hen daarin kunnen ondersteunen.

Deze sessie is een praktijksessie, georganiseerd door Eline De Cock (Mediaraven).

De digitale leefwereld van kinderen en jongeren is vaak moeilijk te begrijpen voor ouders, en al helemaal voor de maatschappelijk kwetsbaren onder hen. Er bestaan al heel wat initiatieven om ouders te ondersteunen bij mediaopvoeding, maar hoe zorgen we ervoor dat ook kwetsbare ouders voldoende ondersteund worden? In deze sessie gaan we hierover in gesprek met een aantal ervaringsdeskundigen.

Deze sessie bestaat uit een bijdrage van Klara Van Geit (District 09), Dries Aelter (LIGO) en Bert Pieters (Mediawijs).

Is het oké als een 4-jarige naar Nachtwacht kijkt? Kan het kwaad als een 10-jarige naar Stranger Things kijkt of GTA speelt? En hoe weet je dat eigenlijk juist? In deze sessie staan we stil bij de achterliggende principes van bestaande systemen zoals Kijkwijzer en PEGI. Daarnaast ontdekken we samen met Telidja Klaï - ontwikkelingspsychologe en programmaverantwoordelijke bij Ketnet - hoe je hier als opvoeder in de praktijk mee aan de slag kan.

Deze sessie bestaat uit een bijdrage van Heidi Peeters (Departement CJM) en Telidja Klaï (Ketnet/VRT), in samenwerking met een collega van Mediawijs.

Gamen is een leuke hobby, maar in zeldzame gevallen wordt het meer dan enkel een vorm van ontspanning. Als de balans tussen gamen en andere activiteiten verstoord is, spreken we over problematisch gamegedrag. Wat is dat precies, hoe kan je het herkennen en wat kan je eraan doen? Welke stappen onderneemt de game-industrie om problematisch gamegedrag te voorkomen? Hoe zijn gokken en games met elkaar verweven? Welke tips kunnen we ouders, begeleiders, opvoeders en anderen meegeven? Drie experts reflecteren elk vanuit hun invalshoek op het fenomeen.

Deze sessie is een panelgesprek met o.a. David Verbruggen (Flega, VGFB, BelgianGames), Hanna Peeters (VAD), Matthias Dewilde (Gamechangers) en Maya Geudens (Gameable).

Influencers hebben een sterke invloed. Het is dan ook belangrijk dat ze zich hiervan bewust zijn en dat ze een zekere verantwoordelijkheid moeten uitdragen tegenover hun volgers. Om hen hierin bij te staan werd onlangs de ‘influencerFAQ’ gelanceerd, een praktische gids voor influencers met impact.

In deze sessie lichten we de ‘influencerFAQ’ toe en vertellen we hoe deze tot stand is gekomen. Vervolgens gaan we met experts en influencers in gesprek over mentaal welbevinden en online respect, twee thema’s die ook in deze nieuwe gids niet buiten beschouwing werden gelaten.

Deze sessie bestaat uit een korte presentatie door het kabinet Media, gevolgd door twee korte panelgesprekken met influencers en experten.

Flirten, verleiden, verliefd en gedumpt worden en volop experimenteren met relaties en seks: het hoort gewoon bij opgroeien. Ook online zetten jongeren zulke stappen. Ze sturen selfies, doen aan sexting, kijken porno… en dat allemaal vanop die ene smartphone in hun achterzak. Ouders vinden het vaak lastig om deze dingen te bespreken met hun tieners. Het is dan ook niet eenvoudig om jongeren goed te omkaderen, zonder te oordelen en zonder te indringend te zijn.

Kom ontdekken wat jij kan doen om ouders te ondersteunen die op zoek zijn naar concrete handvaten over hoe ze met de online relationele en seksuele opvoeding van hun kinderen kunnen omgaan. Je krijgt gebruiksklare tips en tools die ouders en andere zorgfiguren kunnen gebruiken om op een leuke, zorgzame en veilige manier met jongeren te praten over een respectvolle en fijne online intimiteit.

In België moeten kinderen minstens 13 jaar zijn als ze een profiel willen aanmaken op sociale media. Toch zien we dat heel wat kinderen vaak op jongere leeftijd al een account aanmaken. Wat zegt de wet? Hoe gaan we daar in de praktijk mee om? En wat met kinderen die aan de kalenderleeftijd voldoen, maar waarbij de ontwikkelingsleeftijd een pak lager ligt? Heel wat vragen waar we in deze sessie een antwoord proberen op te bieden!

Deze sessie bestaat uit korte presentaties, met bijdrages van o.a. Julie Kerckaert (Faculteit Recht en Criminologie, UGent) en collega’s van Mediawijs.

“Toe papa, nog één filmpje!”, “Mama, mag ik op de tablet?”, “Ik wil nóg een spelletje spelen!”

Uit het Apestaartjarenonderzoek blijkt dat 25% van de kinderen meer dan 4 uur de smartphone gebruikt op vrije dagen. Bij jongeren is dat zelfs 45%! Hoe lang kinderen en jongeren nu echt op hun scherm mogen doorbrengen, is zowat de meest gestelde vraag door ouders. Wat kunnen we hen hierover meegeven? En wat is de impact van schermtijd op kinderen en jongeren?

Er bestaan heel wat richtlijnen, maar die zijn niet allemaal hetzelfde of even makkelijk hanteerbaar voor ouders. Hoe zit het nu eigenlijk? We lichten onze visie op schermtijd toe en geven een aantal concrete tips voor ouders mee.

Deze sessie wordt gegeven door Karen Linten van Mediawijs.

Kan je verantwoord en educatief gamen met kinderen en jongeren? Wat maakt een game een educatieve game? Zijn er bepaalde criteria of principes waar zo’n game aan moet voldoen?

In deze sessie ga je samen met Lander Van der Biest (Gamekunde) op zoek naar antwoorden en bekijk je het potentieel van dit populaire medium en de meerwaarde van het correct inzetten van verschillende games in de praktijk. We combineren theoretische kaders met tastbare en haalbare voorbeelden om zo tot een rijk aanbod te komen.

Laat je inspireren door de kracht van videogames zonder dat je de valkuilen uit het oog verliest. Na deze sessie heb je voldoende inspiratie om meteen zelf aan de slag te gaan.

Deze sessie bestaat uit een bijdrage van Lander Van der Biest van ‘Gamekunde’, hét platform voor leerkrachten, ouders en kinderen die op zoek zijn naar leuke en/of educatieve games.

Kinderen en jongeren brengen enorm veel tijd online door, op allerlei websites en apps. Hoewel deze digitale omgevingen hun veel mogelijkheden bieden om zich alleen of samen met vrienden te amuseren, rijzen er ook belangrijke vragen over hun fundamentele rechten. In deze sessie zoemen we in op drie situaties die voor kinderen en jongeren de dagelijkse realiteit is geworden wanneer zij zich online begeven. Bijvoorbeeld: een meisje mag van haar ouders niets kopen in Roblox, een momfluencers post regelmatig filmpjes over haar zoon, een jong koppeltje verstuurt af en toe nudes naar elkaar. Voor elk van deze situaties gaan we na welke kinderrechten van belang zijn en hoe deze afgewogen moeten worden met de belangen en rechten van anderen, in het bijzonder ouders.

Deze sessie bestaat uit een bijdrage van Eva Lievens, Valerie Verdoodt en Pieterjan Declerck (UGent).

Snapchat, TikTok en Discord. Drie platformen die razend populair zijn bij kinderen en jongeren, maar weten we er zelf wel voldoende over?

In deze sessie nemen we de tijd om dieper in te gaan op deze veelgebruikte platformen en geven we antwoord op enkele belangrijke vragen. Hoe zien deze platformen eruit en hoe werken ze precies? Wat trekt kinderen en jongeren ertoe aan? Hoe kunnen ouders en opvoeders kinderen begeleiden in hun ontdekkingstocht op deze kanalen?

In deze deepdive gaan we in op de kansen en de valkuilen van elk platform, zodat we een beter begrip krijgen van de aantrekkingskracht die ze hebben op kinderen en jongeren.

Deze sessie bestaat uit een bijdrage van enkele collega’s bij Mediawijs.

Meer dan ooit zijn kinderen aanwezig op sociale media. Sommigen onder hen, zogenaamde kidfluencers, weten heel wat volgers te verzamelen. Hierdoor doen merken maar al te graag een beroep op deze kinderen om voor hen reclame te maken. Maar waarom zijn kidfluencers zo populair? Waar schuilen de gevaren? En hoe kunnen deze kinderen beschermd worden? Doctoraatsstudente Elisabeth Van den Abeele geeft inzicht in deze vragen aan de hand van wetenschappelijk onderzoek en praktijkvoorbeelden.

Deze sessie bestaat uit een bijdrage van Elisabeth Van den Abeele (UGent), die onder meer onderzoek doet naar naar kidfluencers en influencer sharenting.

Sociale media- en gamingplatformen zijn razend populair bij kinderen en jongeren. Ze zoeken en delen er informatie, verhalen, kennis en ervaringen met elkaar, maar wat als de inhoud waaraan ze worden blootgesteld ongepast of schadelijk is? Hoe gaan ze om met inhoud over bodyshaming, zelfverminking, geweld, eetstoornissen, alcohol, drugs…

Samen met enkele experts bekijken we aan welke vormen van schadelijke content kinderen en jongeren worden blootgesteld, wat de effecten zijn van blootstelling aan dit soort content en hoe we deze effecten kunnen beperken. Is het voldoende om hierover met hen in gesprek te gaan, of moeten we in bepaalde gevallen extra stappen ondernemen?

Deze sessie is een panelgesprek met o.a. Eetexpert (het Vlaams Kenniscentrum voor eet- en gewichtsproblemen), VLESP ( Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie ) en Kathleen Beullens (KU Leuven).

Ouders hebben heel wat bezorgdheden en vragen over mediaopvoeding in hun gezin. Tijdens een vorming wil je hen informeren maar ook geruststellen. Hoe zorg je voor een gebalanceerde inhoud? Kan je dat interactief maken? En hoe kan je ouders effectief bereiken voor zo’n vorming?

Tijdens deze sessie geeft Astrid Van Roy (Gezinsbond) je inspiratie vanuit de ervaringen van Veilig Online, het vormingsprogramma van Gezinsbond en Child Focus.

Deze sessie is een praktijksessie, gegeven door Astrid Van Roy (Gezinsbond) en Anneke Deckers.

Wil je als ouder of voogd meer grip krijgen op het digitale leven van je kinderen? Dan zijn 'parental controls' vaak een handige oplossing. Ze laten je toe om als ouder zelf te bepalen wat kinderen wel en niet kunnen doen op het internet. Maar is het een goed idee om ze zomaar te gebruiken, zonder goed omkaderend gesprek? En zijn er achterpoortjes? In deze sessie staan we stil bij de voor- en nadelen van parental controls, ontdekken we enkele tools in de diepte en geven we concrete tips.

Deze sessie bestaat uit korte presentaties, met bijdrages van o.a. Karen Linten (Mediawijs, MediaNest) en David Verbruggen (Flega, VGFB, BelgianGames).