Wat is cyberpesten?

Dit artikel is deel van Cyberpesten

Cyberpesten is het pesten van anderen via nieuwe media. Dat kan bijvoorbeeld via kwetsende sms’jes, beledigende e-mails of ongewenste foto’s op sociale media. Toch valt niet elke vorm van gemeen gedrag op het internet zomaar onder cyberpesten. Ontdek de voorwaarden die bepalen of je met cyberpesten te maken hebt en in welke vormen cyberpesten zich voordoet.

3 noodzakelijke voorwaarden

Er zijn 3 voorwaarden noodzakelijk om over cyberpesten te kunnen spreken:

De dader moet de intentie hebben om het slachtoffer te kwetsen of schade toe te brengen. Dat kan zowel moreel als materieel. Als iemand zich gekwetst voelt door een bepaalde uitspraak, is er dus nog niet per se sprake van cyberpesten. Het kan evengoed gaan om een ongepaste, uit de hand gelopen grap.

Er moet een duidelijk machtsverschil zijn tussen de dader en het slachtoffer. Dat kan zich op verschillende manieren uiten. Zo kan de dader groter, sterker of populairder zijn. Evenzeer kan het zijn dat de digitale vaardigheden van de dader beter ontwikkeld zijn. Wie bijvoorbeeld goed overweg kan met Photoshop of zijn identiteit goed kan verbergen, heeft als dader een sterk voordeel.

Een eenmalige kwetsende opmerking valt niet onder cyberpesten. Dat is pas het geval als de dader het duidelijk gemunt heeft op het slachtoffer en iemand meermaals gekwetst wordt. Let wel: een eenmalige Facebookpost die door verschillende mensen wordt bekeken en doorgestuurd, valt wel onder cyberpesten. Het slachtoffer wordt op die manier immers meerdere keren en nog lange tijd geconfronteerd met de pijnlijke ervaring.

Daarom niet minder erg!

Wanneer negatief gedrag niet onder cyberpesten valt, moeten we het daarom niet minder ernstig nemen. De impact kan nog altijd groot zijn. Het is dus belangrijk dat kinderen en jongeren inzien wanneer hun gedrag of uitspraken kwetsend zijn, zodat het zich niet herhaalt.

Hoe uit cyberpesten zich?

Er zijn 4 manieren waarop cyberpesten zich kan uiten: de dader kan het slachtoffer beledigen, bedreigen, uitlachen of hinderen in sociale contacten. Het gedrag kan enkel zichtbaar zijn voor het slachtoffer, maar er kan ook een groter publiek bij betrokken zijn. Dat laatste hangt vooral af van het medium: bij cyberpesterijen via e-mail of instant messaging apps is er geen publiek, op sociale media dan weer wel.

Uit onderzoek blijkt dat slachtoffers de ervaring pijnlijker vinden wanneer er een groot publiek bij betrokken is. Ook de vorm van de boodschap kan de impact bepalen: voor jongeren zijn foto’s en filmpjes vaak kwetsender dan gemene uitspraken.

Hieronder vind je een aantal voorbeelden:

 

Alleen zichtbaar voor het slachtoffer

Zichtbaar voor een groter publiek

Beledigen

Bv. iemand een beledigende sms sturen

Bv. iemand beledigen in een post op Instagram

Bedreigen

Bv. via WhatsApp dreigen dat je iemand in elkaar zal slaan

Bv. in een reactie op TikTok dreigen dat je iemand in elkaar zal slaan

Uitlachen

Bv. een ridiculiserende foto van iemand naar die persoon zelf sturen via Snapchat

Bv. een ridiculiserend filmpje van iemand posten op YouTube

Hinderen in sociale contacten

Bv. iemand uitsluiten of negeren online

Bv. inbreken in iemands Facebookaccount en zaken aanpassen aan het profiel om die persoon belachelijk te maken

Tot slot kan cyberpesten ook direct of indirect plaatsvinden. In het laatste geval worden slachtoffers achter hun rug om gepest, zonder dit rechtstreeks te merken.

Gepubliceerd op 10 september 2021